Założenia programowe

PROGRAM SZKOŁY PROMUJĄCEJ ZDROWIE

Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Wielkim Rychnowie

na lata 2022- 2025

„Szkoła promująca zdrowie zwiększa możliwości młodych ludzi do podejmowania działań i dokonywania zmian. Jest miejscem,
w którym młodzi ludzie pracując razem z nauczycielami i innymi osobami, mogą osiągnąć sukces. Wzmacnianie młodych ludzi, wspieranie ich wizji i idei,
umożliwia im wpływ na ich życie i warunki życia”. (WHO, 1997)

Wstęp

                     Edukacja zdrowotna jest prawem każdego człowieka. A zdrowie człowieka jest wartością, dzięki niemu możemy realizować swoje marzenia, plany, aspiracje, rozwijać się, zmieniać środowisko, tworzyć dobra kulturalne i materialne. Zdrowie wpływa na pozytywne osiągnięcia dzieci i młodzieży. Jednym z wielu zadań szkoły jest wielorako rozumiana promocja zdrowia. Nasza szkoła od wielu lat podejmuje zadania, mające na celu upowszechnianie zdrowego stylu życia. Działania te dają nam podstawę do włączenia się w realizację europejskiego programu „Szkoły Promującej Zdrowie”. Dlatego postanowiliśmy przystąpić do jego aktywnej realizacji. W roku szkolnym 2021/2022 wysłaliśmy kartę zgłoszeniową szkoły do Kujawsko- Pomorskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. 

                    Szkoła promująca zdrowie - to szkoła, która tworzy warunki i podejmuje działania sprzyjające dobremu samopoczuciu, prawidłowemu rozwojowi psychofizycznemu społeczności szkolnej oraz podejmowaniu przez jej członków działań na rzecz propagowania zdrowia. W Szkole Promującej Zdrowie wszyscy pracownicy, uczniowie i rodzice podejmują starania, aby poprawić swoje samopoczucie i zdrowie, uczą się żyć zdrowiej i tworzyć wokół siebie zdrowe środowisko, zachęcają inne osoby do włączania się w realizację działań promujących zdrowy styl życia.

Uzyskanie Certyfikatu Szkoły Promującej Zdrowie może przynieść następujące korzyści: 

1. zwiększenie prestiżu naszej szkoły
2. daje satysfakcję dla całej społeczności szkolnej oraz motywację do działania
3. wymianę doświadczeń i współpracę między szkołami 
4. upowszechnianie koncepcji szkoły promującej zdrowie w Polsce

Standardy Szkoły Promującej Zdrowie

Przyjęty model SzPZ stanowił punkt wyjścia do opracowania czterech standardów.  Szkoła promująca zdrowie dąży do osiągania celów i realizuje zadania określone w podstawach programowych kształcenia ogólnego i innych obowiązujących aktach prawnych i ponadto:

1.    Koncepcja pracy szkoły, jej struktura i organizacja sprzyjają uczestnictwu społeczności szkolnej w realizacji działań w zakresie promocji zdrowia oraz skuteczności i długofalowości tych działań.
2.    Klimat społeczny szkoły sprzyja zdrowiu i dobremu samopoczuciu uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz rodziców uczniów.
3.    Szkoła realizuje edukację zdrowotną i program profilaktyki dla uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz dąży do poprawy skuteczności działań w tym zakresie.
4.    Warunki oraz organizacja nauki i pracy sprzyjają zdrowiu i dobremu samopoczuciu uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz współpracy z rodzicami.

Beneficjenci programu:

1. Uczniowie
2. Rodzice
3. Nauczyciele
4. Pracownicy niepedagogiczni

Czas realizacji:

Lata szkolne 2022/23 – 2024/25

Diagnoza – wskazanie problemów

         Z przeprowadzonej diagnozy wynika, że najistotniejszym problemem w naszej szkole jest szeroko pojęta integracji społeczności szkolnej oraz budowanie i podtrzymywanie pozytywnych relacji rówieśniczych. Ponad połowa badanych uczniów (56%) wskazuje, że w ich klasie są osoby, które pozostają na uboczu i są alienowane przez grupę klasową. 63% respondentów wśród grupy uczniowskiej uważa, że uczniowie w ich klasie dokuczają sobie wzajemnie. Połowa badanych uczniów nie myśli o sobie  pozytywnie, nie dostrzega swoich zaleć oraz odnoszonych sukcesów.

Na podstawie przeprowadzonej w społeczności szkolnej, obserwacji i diagnozy (ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli, pracowników niepedagogicznych i rodziców), stwierdzono, że duża grupa uczniów dokonuje niewłaściwych wyborów produktów spożywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Uczniowie w ramach drugiego śniadania często przynoszą z domu słodycze, produkty niezdrowe, słodkie napoje lub napoje typu Energy drink. Nie zwracają uwagi na sposób w jaki się odżywiają ( 54% badanych uczniów). Często sięgają po dania typu fast food oraz słodkie przekąski. Z badań przesiewowych wynika także, iż konieczna jest  zmiana nawyków spędzania czasu wolnego ( zaledwie połowa badanych wskazała na ograniczanie czasu spędzanego przy komputerze, smartfonie, tablecie) poprzez zachętę do aktywnego odpoczynku oraz rozwijanie swych zainteresowań i pasji.

Zarówno uczniowie jak i pracownicy pedagogiczni wskazują, że znaczącą kwestią jest również dbanie o czystość wokół nas. Aż 65% uczniów jest zdania, że nie zachowują porządku w Sali i nie dbają o czystość w szkole. Połowa badanych nauczycieli uważa, że w szkole panuje nieporządek. 

Cele programu 

Cel główny: Poprawa jakości zdrowia wszystkich członków społeczności szkolnej w ujęciu holistycznym (fizycznym, psychicznym, emocjonalnym, społecznym i duchowym).

Cele szczegółowe:

1. integracja członków społeczności szkolnej i  dbanie o dobre relacje interpersonalne 
2. tworzenie klimatu i warunków w szkole wpływających korzystnie na zdrowie, samopoczucie i prawidłowe funkcjonowanie członków społeczności szkolnej 
3. podejmowanie zróżnicowanych zadań w ramach promocji zdrowia 
4. rozwijanie wiedzy, świadomości, kompetencji i nawyków prozdrowotnych 
5. prowadzenie przez wszystkich członków społeczności szkolnej zdrowego stylu życia na co dzień 
6. promowanie różnych form aktywności fizycznej 
7. promowanie metod racjonalnego odżywania się 
8. rozwijanie kompetencji osobistych oraz społecznych 
9. działania w ramach profilaktyki zdrowia, a także samokontroli zdrowia 
10. dbanie o higienę pracy, sen, odpoczynek i aktywne wykorzystanie czasu wolnego 
11. kształtowanie i umacnianie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, niekomfortowych i konfliktu
12. wzmacnianie poczucia własnej wartości i mocy sprawczej jednostki

Problemy priorytetowe:

1. INTEGRACJA SPOŁECZNOŚCI SZKOLNEJ, TWORZENIE KLIMATU SPRZYJAJĄCEGO BUDOWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI MIĘDZYLUDZKICH 

2. WSPIERANIE PRAWIDŁOWEGO ROZWOJU EMOCJONALNalno- I INTELEKTUALNEGO UCZNIÓW 

3. DOSKONALENIE WIEDZY I UMIĘJĘTNOŚCI DOTYCZĄCYCH DBANIA O ZDROWIE FIZYCZNE

Działania cykliczne podejmowane w naszej szkole  w ramach założeń programu SzPZ:

1. Dzień Jabłka – wrzesień (28. IX): zachęcanie uczniów do spożywania owoców, a w szczególności jabłek i to pod różnymi jego postaciami. Święto jabłka to okazja, aby przypomnieć, że jedzenie warzyw i owoców jest podstawą, aby zapewnić sobie zdrowie, witalność i zminimalizować ryzyko wielu chorób. Każdy uczeń przyniesie do szkoły jabłko na 2 śniadanie.
2. „ Kasztanobranie”, zbiórka kasztanów – wrzesień: udział w akcji sprzyja międzypokoleniowej integracji rodzin, a także klas poprzez wspólne zbieranie kasztanów i spędzanie czasu wolnego na świeżym powietrzu.
3. Sprzątanie świata – wrzesień:  aktywne spędzanie czasu na świeżym powietrzu, integracja zespołów klasowych, wspólne działania w słusznej sprawie, kształtowanie postaw proekologicznych.
4. Dzień Chłopaka- wrzesień: integracja zespołu klasowego
5. Światowy Dzień Uśmiechu- październik  (5. X): kształtowanie postaw empatycznych, wzajemnej akceptacji szacunku
6. Noc w Bibliotece dla Koła Czytelniczego – październik: integracja międzyklasowa, kształtowanie postaw zdrowego spędzania wolnego czasu oraz rozwoju osobistego poprzez czytelnictwo
7. Światowy Dzień Walki z Otyłością- październik (24. X): kształtowanie nawyków zdrowego żywienia, edukacja prozdrowotna
8. Europejski Dzień Zdrowego Jedzenia i Gotowania - listopad (6. XI):  wydarzenie propagujące nawyki zdrowego odżywania się, czytanie etykiet i składu pożywienia
9. Światowy Dzień Życzliwości – listopad (21. XI): kształtowanie postaw empatycznych, wzajemnej akceptacji szacunku
10. Koncert  Piosenki Żołnierskiej i Patriotycznej- listopad: integracja zespołów klasowych, współpraca w działaniu
11. „Czysta szatnia”- konkurs przeprowadzany w miesiącu grudniu: wydarzenie mające na celu kształtowanie postaw higieny otoczenia
12. Szlachetna Paczka- grudzień : integracja społeczności klasowej; uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych ludzi
13. Wigilia klasowa- grudzień: integracja klasowa, głębsze poznanie się i zawiązywanie bliższych znajomości
14. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy – styczeń: integracja, metoda wspólnej sprawy
15. Turniej ,,Rummikuba”( ferie): propagowanie gry planszowej jako alternatywy na spędzanie wolnego czasu; podniesienie poczucia własnej wartości oraz odniesienia sukcesu
16. Miniturniej z programowania - styczeń/luty: kształtowanie postaw podnoszących poczucie własnej wartości oraz odniesienia sukcesu
17. Dzień Bezpiecznego Internetu – luty: ma na celu przede wszystkim inicjowanie i propagowanie działań na rzecz bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do zasobów Internetowych, zaznajomienie rodziców, nauczycieli i wychowawców z problematyką bezpieczeństwa on-line oraz promocję pozytywnego wykorzystywania Internetu.
18. Walentynki – luty: integracja, kształtowanie postaw szacunku do drugiej osoby oraz poszanowania uczuć innych
19. Dzień Pozytywnego Myślenia- luty: kształtowanie umiejętności radzenia sobie z emocjami, wydobywaniu przyjemnych emocji wpływających na stan równowagi psychicznej oraz mocy sprawczej 
20. Turniej gry Super Farmer – marzec: propagowanie gry planszowej jako alternatywy na spędzanie wolnego czasu; podniesienie poczucia własnej wartości oraz odniesienia sukcesu
21. Światowy Dzień Wody – marzec: uwrażliwienie na kryzys wody na świecie, kształtowanie postaw proekologicznych
22. Powitanie wiosny - szkolne obchody Pierwszego Dnia Wiosny – marzec: integracja społeczności szkolnej
23. Dzień Mózgu – marzec: kształtowanie postaw propagujących równowagę emocjonalną
24. Dzień Kolorowej Skarpetki- marzec: kształtowanie postaw empatycznych
25. Dzień Ziemi- marzec: kształtowanie postaw proekologicznych
26. Światowy Dzień Świadomości Autyzmu- dzień „Na niebiesko” – kwiecień: kształtowanie postaw empatycznych
27. Światowy Dzień Pszczół- maj: kształtowanie postaw proekologicznych
28. Sportowy Dzień Dziecka – czerwiec: integracja społeczności szkolnej, kształtowanie postaw aktywnego spędzania czasu wolnego
29. Udział w gminnym konkursie „Zbiórka elektrośmieci”- czerwiec: kształtowanie postaw proekologicznych, integracja zespołu klasowego „ w słusznej sprawie”

Przez cały czas realizacji programu SzPZ realizowane będą: 

1. programy profilaktyczne, współpraca ze specjalistami: pedagogami, psychologami, terapeutami; m.in. „ Działaj z ImPetem”, „ Unplugged”, „ Spójrz Śmielej”, „Depresja. Widzę, działam, rozumiem”, „Nie pal przy mnie proszę”, „ Znajdź właściwe rozwiązanie”
2. programy ogólnopolskie:  “Szklanka mleka”, „Owoce w szkole”, „Trzymaj formę”.
3. profilaktyka zdrowotna na terenie szkoły: przerwa na świeżym powietrzu, szkoła wolna od hałasów – szkoła bez dzwonka, „Różowa skrzyneczka”. 
4. w ramach realizacji założeń programu SzPZ kontynuowane będą działania we współpracy z pielęgniarką szkolną, która na bieżąco dokonuje pomiarów wagi i wzrostu uczniów, oblicza wskaźnik BMI oraz edukuje uczniów w tym zakresie
5. O kontynuowane będą działania we współpracy z SKS „Sokół”, których głównym celem jest propagowanie jazdy rowerowej jako aktywnej i prozdrowotnej formy spędzania czasu wolnego oraz dbania o optymalny stan zdrowia.

Opracowanie: Aneta Cziczak, koordynator szkolnego zespołu SzPZ 

w konsultacji z członkami szkolnego zespołu ds. SzPZ

Literatura:

Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia w szkole / Barbara Woynarowska // W : Edukacja zdrowotna : podstawy teoretyczne, metodyka, praktyka / redakcja naukowa Barbara Woynarowska. – Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017

Jak tworzymy szkołę promującą zdrowie : doświadczenia z realizacji projektu „Szkoła Promująca Zdrowie” w latach 1992-1995 / red. Barbara Woynarowska ; Polski Zespół ds.[do spraw] Projektu Szkoła Promująca Zdrowie. – Warszawa : Polski Zespół ds. Projektu “Szkoła Promująca Zdrowie”, 1995

SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE podręcznik dla szkół i osób wspierających ich działania w zakresie promocji zdrowie : praca zbiorowa / pod red. Barbary Woynarowskiej  i Magdaleny Woynarowskiej-Sołdan – Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2019

Szkoła promująca zdrowie : poradnik dla szkół i osób wspierających ich działania w zakresie promocji zdrowia : praca zbiorowa / pod red. Barbary Woynarowskiej. – Warszawa : Ośrodek Rozwoju Edukacji, 2016.